Een Sprong in het Diepe (7)

Leestijd: 8 minuten

Foto mobiel: qimono – Bewerking: Erik Stout

De maand offline was een bijzondere ervaring, omdat de afwezigheid van internet als informatiebron, communicatie- en afleidingsmiddel de eerste paar dagen node werd gemist. Ondanks de vliegtuigstand was de reikende armbeweging naar de mobiel in het begin nog volop aanwezig en zat ik nog net niet te trillen bij de realisatie dat online tijdelijk off-limit was.

Door de band met Nederland af te sluiten dringt het eigenlijk pas goed door dat ik momenteel echt in China ben. Ondanks dat we hier slechts Chinezen tegen het lijf lopen, geeft internet toch nog een soort ‘thuis’ gevoel met het idee dat ik hier slechts op vakantie ben – terwijl deze ervaring toch meer weg heeft van de ouderwetse dienstplicht. Bijzonder is dat ik indertijd zeer tegen de dienstplicht opzag, maar er nu blijkbaar klaar voor ben om een dergelijke ervaring te ondergaan.[1]

Dienstplicht overigens omdat de meester erg enthousiast is (sommigen zouden zeggen: fanatiek) in zijn trainingen. Zeer bedreven in diverse krijgskunsten haalt hij graag het beste uit zijn studenten en dat betekent onze grenzen opzoeken, zowel fysiek als mentaal. Als achttienjarige had ik slechts mijn achterwerk tegen de krib gegooid, maar nu vind ik het prachtig om als veruit de oudste student hier toch aardig te kunnen meekomen.

Door even geen contact met het thuisfront te hebben is het gevoel van in een speelfilm rond te lopen nog veel meer gaan leven, want voor het eerst verblijf ik langer dan drie maanden buiten Nederland. Daarbij hebben de twee meesters veel weg van Boeddhistische monniken: ze zijn ongelofelijk bedreven in hun krijgskunsten, hebben dagelijks precies dezelfde routine en klagen nooit ergens over – althans, niet voor zover ik kan beoordelen.[2] Ze zijn streng maar fair naar hun studenten, worden blij als ze progressie bij ons zien maar hun eigen trainingen doen ze altijd buiten zicht; voordat wij om 6:00 uur ’s ochtends aan onze eerste training beginnen hebben zij er al één op zitten.

Trainen gaat overigens boven verwachting. Het is een pittig programma maar fascinerend om te ervaren dat balans, kracht en beweeglijkheid werkelijk aan het veranderen zijn. Na het onoverkomelijke gestuntel uit het begin lijkt er nu iets te komen wat lijkt op souplesse, met name waar het gaat om overbrengen van het lichaamsgewicht in combinatie met bekkendraaiingen van het ene op het andere been en bewegingen die op één been worden uitgevoerd. Het constante herhalen brengt verder dat een vergroting van de kunst om te voelen wordt gecultiveerd, waardoor dus ook steeds beter wordt aangevoeld wat ik nodig heb.

Een voorbeeld is dat mijn knieën beginnen op te spelen met het oefenen van de huidige tai chi vorm. Na onderzoek blijkt dat de kracht in mijn bovenbenen ietwat opgeschroefd dient te worden, maar met name de beweeglijkheid in mijn heupen vergroot moet om bepaalde houdingen veilig en zonder knieschade te kunnen uitvoeren. Dat wordt dus ouderwets aan de heupopeners en misschien zit er nog een spagaat in op mijn middelbare dag!

Niet slechts fysiek wordt beter aangevoeld wat ik nodig heb, mentaal lijkt dat niet minder het geval. De maand offline geeft haarscherpe inzichten in de momenten waarop ik afleiding in de mobiel zoek, namelijk vooral die momenten waarop ik met schrijven vastloop. Het schrijven van artikelen voor deze website vind ik machtig mooi – als het loopt! Loopt het niet en zit ik naar mijn mening te lang bewegingsloos naar het scherm te staren, is de reikende arm naar de mobiel vaak al een feit voordat ik er erg in heb. Met het wegvallen van die mogelijkheid is er eindelijk ruimte om een wijze les van Joseph Campbell ten uitvoer te brengen: blijf naar de lege pagina staren totdat de woorden opkomen en duik niet in afleidingsgedrag. Gaan we namelijk door de frustratie heen dan komen uiteindelijk de woorden als vanzelf opborrelen zoals zonneschijn verschijnt nadat regenwolken wegtrekken. Na deze truc bijna een maand te hebben uitgeprobeerd kan ik met vertrouwen stellen dat het inderdaad wonderwel werkt. Niet altijd comfortabel, wel effectief en uiteindelijk ongelofelijk bevredigend.

Eigenlijk komt het er op neer dat beperkingen voor mij, paradoxaal gezien, bevrijdend werken. De wens om tai chi te leren krijgt gestalte door het specifiek in China te gaan leren, waardoor de focus erop gelegd kan worden. De wens om te schrijven krijgt gestalte door nagenoeg alle tijd buiten de trainingen te gebruiken om te reflecteren, lezen en schrijven.[3] Afwezigheid van afleidingen of het gevoel dat er continu een appèl op mij wordt gedaan brengen rust, ontspanning en ruimte om oude patronen en gehechtheden te herkennen en waar nodig liefdevol los te laten. 

In zijn boek Psychoanalysis and Zen Buddhism stelt Erich Fromm: “Een uniek aspect van de geboorte is dat de navelstreng wordt doorgesneden en het kind zijn eerste activiteit begint: ademen. Elke verbreking van primaire banden vanaf dat moment is alleen mogelijk voor zover deze verbreking gepaard gaat met authentieke activiteit.” Er is bewustzijn dat ik nog primaire banden te verbreken heb; een spirituele navelstreng die doorgeknipt mag gaan worden. Door specifiek tai chi te gaan leren en deze website op te starten als podium voor mijn verhalen heb ik twee authentieke activiteiten te pakken waar de focus op gelegd kan worden. Als vormen van expressie kunnen die de plaats gaan innemen van waar voorheen oude en niet dienende patronen en gehechtheden zaten - de spirituele navelstreng.

Een oude gehechtheid uit zich bijvoorbeeld in mijn moeite met verandering van woonomgeving. Dat klinkt wellicht wat gek, komend vanuit China in de wetenschap dat ik zo’n beetje alles heb achter gelaten en zelfs voor de wet ben geëmigreerd, maar toch blijft zo’n verandering voor mij lastig. Zo leeft de verwachting dat er zeker tot eind februari, begin maart geen nieuwe studenten zouden opdagen. Tegen die verwachting in is het aantal studenten binnen de afgelopen twee weken verdubbeld, waardoor we nu met zijn zessen zijn. Na vier maanden een eigen kamer mag ik er nu een delen met een medestudent.

Het grappige is dat ik het lastig vind om ‘mijn’ kamer in te ruilen en in te trekken bij studiegenoot en krijgskunstenaar Emile, om er achter te komen dat met name voor mijn schrijverij de situatie er mega op vooruit is gegaan. Nu kan ik aan een heus bureau werken, waar ik voorheen met een ladekast aan het hannesen was. Daarnaast is de airco unit bijna twee keer zo groot als in ‘mijn’ kamer, dus veel sneller warm. Bovendien zorgen twee mensen sowieso voor meer warmte en kunnen wij het prima vinden, dus wederom was mijn angst voor verandering op niets gebaseerd.

Werkplek voor (links) en na

Overigens zijn we nu met een prachtig gezelschap aanwezig en psychologen zouden er wat voor over hebben om onze huidige setting als experiment te mogen observeren en analyseren. Er zijn de twee Chinese meesters met hun (voor ons) bij tijd en wijle onnavolgbare gedrag; dan zijn er twee twintigers uit respectievelijk Jordanië en Turkije, drie dertigers (waarvan een dame) uit Frankrijk, Griekenland en Engeland, en ondergetekende bijna-geen-veertiger-meer uit de lage landen. Iedereen heeft een eigen verhaal en soms klikt dat prima, andere keren helemaal niet. Sommigen maken makkelijk contact, anderen minder. Desondanks verloopt alles eigenlijk nagenoeg probleemloos. Dat blijf ik fascinerend vinden, dat uiteindelijk onze overeenkomsten vele malen groter zijn dan onze verschillen.

De grootste overeenkomst is hier uiteraard dat we allemaal krijgskunsten willen leren. Echter zitten we nog volop in de winterse taferelen; elke nacht lichte tot matige vorst en overdag rond het vriespunt met over het algemeen veel zon. Zo’n beetje alle ochtendtrainingen brengen we door in de vorst, maar als er geen wind staat is het prima buiten trainen en ook trainen in een sneeuwbui vindt plaats. Opmerkelijk is echter wel dat ik nog helemaal geen last heb gehad van verkoudheid- of griepverschijnselen. Elke dag trainen we buiten in weer en wind en ’s nachts zijn onze kamers koud. Met teveel wind of neerslag trainen we binnen, maar kou of een sneeuwbui betekent gewoon buiten trainen. Eerlijk is eerlijk, zolang we aan het bewegen zijn is het ondanks kou eigenlijk best prettig om buiten te zijn. Nu bovendien de zon weer eerder opkomt worden we nagenoeg elke ochtend getrakteerd op een horizon die kleurt als de regenboog vlak voor zonsopkomst. Zulke spontane cadeautjes toveren immer een brede glimlach op mijn gezicht.

Overigens doen we hier aan omgekeerd koud douchen. In plaats van een koude douche te nemen en daarna afdrogen in een normale temperatuur badkamer, nemen we hier een hete douche in een badkamer waarin het nagenoeg vriest en ijspegels aan het plafond hangen. Bijzondere ervaring en ik weet niet of Wim Hof het hiermee eens is, maar altijd interessant om een methode eens van de tegenovergestelde kant te bekijken.

Ontmoeting met Lao Tzu

Genieten doe ik derhalve volop van deze prachtige omgeving. Vaak maak ik een wandeling naar een van de twee bergtoppen en mediteer bij de waterval of in de grot van de Taoïstische onsterfelijken in de berg achter de tempel. Telkens worden nieuwe paadjes ontdekt en een paar weken geleden kwamen medestudente Eva en ik onverwacht bij het grote standbeeld van Lao Tzu terecht. Natuurlijk nemen we een kijkje aan de binnenkant en het lijkt wel alsof we op een andere planeet belanden. Zo elegant als het gouden standbeeld aan de buitenkant is, zo rauw en immens groot is het stenen en stalen geraamte aan de binnenkant. Daarbij schijnt de zon maar staat er veel wind wat door alle gaten en openingen in de fundering huilt als twintig roedels wolven. Betoverende en enigszins intimiderende ervaring.

Sneeuw, overigens, blijft een sprookjesachtig fenomeen in de zin dat het voor een bepaald soort stilte en sereniteit zorgt. Om buiten te kunnen blijven trainen ruilde ik een paar trainingen in om sneeuw te schuiven, heerlijk meditatief in zo’n betoverende omgeving. Vandaar dat ik de moeite heb genomen om een stukje te filmen en te voorzien van rustieke muziek: mocht je behoefte hebben aan bewegend beeld maar ben je inmiddels wel uitgekeken op het eeuwige haardvuur of aquarium, dan kan deze winterse versie wellicht voor een welkome afwisseling zorgen.

Tot slot nog dit: Sinds begin vorig jaar is er een zaadje aan het ontkiemen in mijn geest met betrekking tot het creëren van een plek waar mensen door middel van diverse uitvoerende kunsten, bijvoorbeeld acteren, dans, muziek, tekenen/schilderen of schrijven, een verandering van perceptie kunnen ervaren (het liefst een plek waar mensen ook kunnen overnachten). Deze wens is ontstaan vanuit de waarneming dat velen van ons moeite hebben om zichzelf te uiten. Vanwege dit onvermogen hebben emoties en frustraties de neiging om zich in ons lichaam en geest vast te zetten, waardoor stress ontstaat en mogelijk leidt tot fysieke en/of mentale ziekten. Kennismaken met het fenomeen van expressie en ontdekken hoe het ons kan bevrijden van de illusie dat we 'gevangen' zitten in ons lichaam, brengt balans en gezondheid. Door in een veilige omgeving kennis te laten maken met verschillende vormen van expressie is het doel vergroting van zelfkennis en -vertrouwen, waardoor met meer ontspanning en plezier door de woelige wereld genavigeerd kan worden.

Onderdeel van deze wens is om na de training in China (waarschijnlijk na de zomer) stagebezoeken te gaan brengen aan organisaties of bedrijven die uitvoerende kunsten gebruiken om mensen in staat stellen een transformerende ervaring te ondergaan.

Doet bovenstaande beschrijving een belletje bij jou rinkelen? Dan is mijn vraag, lieve lezer, of je mij met de betreffende persoon, organisatie of bedrijf in contact wilt brengen. Locatie maakt niet uit, momenteel ben ik nog in staat overal naartoe te reizen en daar ga ik graag gebruik van maken.

Ik kijk uit naar reacties en alvast super bedankt voor het meedenken,
Vrolijke groetjes,
Erik Stout

[1] Tot mijn spijt moest mijn bouwjaar, als een van de laatsten, nog opkomen voor de dienstplicht. Het verhaal over hoe ik daar onderuit ben gekomen tijdens de medische keuring houden jullie tegoed.

[2] Behalve als we de airco unit buiten de aangewezen tijden warme lucht in onze kamer laten blazen.

[3] Schrijven is voor mij een belangrijke vorm van expressie. In de nog te verschijnen blogpost De Helende Kracht Van Expressie 2 ga ik diep in over hoe dat tot stand is gekomen en wat het voor mij doet en betekent.